Գուրգեն Մահարի. «Ծաղկած փշալարեր»
Հայկական գրականությունը ինձ երբեք չի գրավել, սակայն այս գիրքը
բացառություն եղավ: Այն պատմական-հայրենասիրական գրքերից չէր, որոնցում, սովորաբար,
ամեն ինչ չափազանցված է լինում, այլ պատմում էր մարդկանց իրական կյանքի և դժվարությունների
մասին:
Դեպքերը տեղի են ունենում Սիբիրում, ուր՝ 3 րոպեյանոց դատից
հետո ազատազրկվել և աքսորվել էին բազմաթիվ անմեղ մարդիկ: Գլխավոր հերոսներն էին Աշոտ
Դային, Մամոն, Լյուդմիլան, Իոնասը և հենց ինքը՝ հեղինակը, ովքեր աքսորի տարիներին աշխատում
էին բրուտանոցում:
Վիպակը նկարագրում է տարբեր խառնվածքի, մտածելակերպի մարդկանց,
որոնք անմեղ էին, սակայն, կարելի է ասել, անբախտ էին և տարիներով կտտանքների էին ենթարկվում
իշխանության կողմից: Նրանց մեջ կային բանաստեղծներ, գիտնականներ, ուսանողներ, քաղաքական
գործիչներ, ճարտարապետներ և այլ մասնագիտության տեր ունեցող մարդիկ, որոնք շատ անգամ
ծանոթ էին միմյանց: Կալանավորներից շատերը այդ ընթացքում գնդակահարվում են, մյուսներն
էլ մահանում են սովից, ծարավից, ցրտից, կամ ծանր աշխատանքների արդյունքում ձեռք բերված
հիվանդություններից, իսկ Գուրգենը, Աշոտ Դային և այլոք՝ չնայած բազմաթիվ դժվարությունների
և տանջանքների, ողջ են մնում, և վերջում ազատ են արձակվում:
Գրքում մանրամասն նկարագրվում է կալանավորների կյանքը, և կարդացողի
մոտ առաջանում է գրքում նշված համեմատական երջանկության զգացումը: Ինքը՝ հեղինակը,
նույնպես հաճախ է ունենում այդ զգացումը, երբ հիշում է այն ժամանակները, երբ դեռ բրուտանոցում
չէր աշխատում: Նա, համարյա միշտ, փորձում է լավատես մնալ և ամեն ինչի մեջ փնտրել հոգատարություն
և «հու՛մ... հու՛մ... հումանիզմ»: Դրա և իր ընկերների շնորհիվ էլ ողջ է մնում և վերադառնում
է տուն:
No comments:
Post a Comment